نشان، نشریه‌ی طراحی گرافیک ایران

عضو شبکه‌ی رسانه‌ای بین‌المللی دیزاین (آی .دی.ام.ان) ایکوگرادا

فارسی | English

نشان ۴۶و۴۷

آرشیو‭ ‬ـ ‭ ‬۲

آتش‌بازی‌های‭ ‬کلامی‭ ‬ـ‭ ‬دیداری‭ ‬یا‭ ‬پیامی‭ ‬زیبایی‌شناسانه؟ نگاهی‭ ‬به‭ ‬شعر‭ ‬کانکریت

فوآد‭ ‬فراهانی

‮«‬شعر‭ ‬کانکریت‮»‬‭ ‬در‭ ‬دهه‌های‭ ‬1950‭ ‬و‭ ‬1960‭ ‬با‭ ‬رویکردی‭ ‬ویژه‭ ‬در‭ ‬زبان‭ ‬ظهور‭ ‬کرد‭. ‬زبان‭ ‬نه‭ ‬برای‭ ‬توصیف‭ ‬یک‭ ‬واقعه،‭ ‬حالت‭ ‬یا‭ ‬حتی‭ ‬تفکر‭ ‬بلکه‭ ‬خودْ‭ ‬هدف‭ ‬و‭ ‬موضوع‭ ‬شعر‭ ‬شد‭. ‬زبان‭ ‬در‭ ‬شعر‭ ‬کانکریت‭ ‬دیگر‭ ‬کارکرد‭ ‬ارجاعی‭ ‬ندارد‭ ‬و‭ ‬مفهومی‭ ‬سه‌بعدی‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬ابزاری‭ ‬آوایی،‭ ‬تصویری‭ ‬و‭ ‬صوتی‭ ‬تفسیر‭ ‬می‌شود‭. ‬شعر‭ ‬کانکریت‭ ‬خلق‭ ‬یک‭ ‬ابژه‌ی‭ ‬ملموس‭ ‬با‭ ‬ابزار‭ ‬زبانی‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬مفهومی‭ ‬نیچه‌ای‭ ‬از‭ ‬جهان‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬‮«‬پدیده‌ای‭ ‬زیبایی‌شناسانه‮»‬‭ ‬است‭. ‬اصطلاح‭ ‬کانکریت‭ ‬در‭ ‬معنایی‭ ‬هگلی‭ ‬مقابل‭ ‬مفهوم‭ ‬انتزاعی‭ ‬تعریف‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬دلالت‭ ‬بر‭ ‬هیچ‌چیزی‭ ‬مگر‭ ‬خودش‭ ‬ندارد‭. ‬کانکریت‭ ‬واقعیتی‭ ‬غیرـ‭ ‬نمادین‭ ‬است‭. ‬
کلمات‭ ‬به‭ ‬‌جای‭ ‬جملات،‭ ‬هدف‭ ‬متن‭ ‬کانکریت‭ ‬هستند‭ (‬یک‭ ‬پیام‭ ‬زیبایی‌شناسانه‌ی‭ ‬کانکریت‭). ‬این‭ ‬پیام‭ ‬هنوز‭ ‬توسط‭ ‬زبان،‭ ‬اما‭ ‬از‭ ‬مسیری‭ ‬جدید‭ ‬منتقل‭ ‬می‌شود‭. ‬موقعیت‭ ‬گرافیکی‭ ‬مطابقِ‭ ‬موقعیت‭ ‬‮«‬آوایی‮»‬‭ ‬و‭ ‬براساس‭ ‬ساختار‭ ‬گفتاری‭ ‬تنظیم‭ ‬می‌شود‭. ‬کلمه‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬جایگاه،‭ ‬پایه‌ی‭ ‬یک‭ ‬پیام‭ ‬نیست،‭ ‬آنچنان‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬متن‭ ‬خطی‭ ‬متداول،‭ ‬معنایش‭ ‬توسط‭ ‬ساختار‭ ‬نحوی‭ ‬و‭ ‬دستوری‭ ‬مشخص‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬بلکه‭ ‬این‭ ‬ساختار‭ ‬با‭ ‬تنظیمات‭ ‬و‭ ‬آرایش‌هاي‭ ‬صفحه‭ ‬جایگزین‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬ بیشتر >

فوآد‭ ‬فراهانی

متولد 1362، طراح گرافیک، هنرمند تصویری و پژوهشگر، فعالیت حرفه‌اش را از سال 1379 در زمینه‌های نقاشی، مجسمه و هنرهای مفهومی آغاز کرد. از سال 1383 در جایگاه طراح مستقل و مدیر هنری، عهده‌دار پروژه‌های مختلفی بوده است. پژوهش‌های او درباره‌ی هنر پدیدارشناسانه و فلسفه‌ی ادراک در کتابِ فضا به مثابه پشتیبان در دست انتشار است. همچنین به عنوان کیوریتور و طراح نمایشگاه در چندین رویداد هنری مشارکت داشته است. او علاوه‌بر حضور در نمایشگاه‌های متعدد داخلی و بین‌المللی در حوزه‌ی هنر و گرافیک، سابقه‌ی تدریس دوره‌های تخصصی گرافیک مطبوعات و مباحث هنر مدرن را نیز در کارنامه‌ی خود دارد. foad.farahani@gmail.com

یادداشت

و‭ ‬آن‭ ‬چه‭ ‬خود‭ ‬داشت

علیرضا مصطفی‌زاده ابراهیمی

> بیشتر

نظر‭ ‬ـ ‭ ‬۱

پنج‭ ‬شکل‭ ‬اصلی‭ ‬دیزاین‭ ‬در‭ ‬داستا‌ن‌گویی

محمدحسن‭ ‬شهسواری

> بیشتر

نظر‭ ‬ـ ۲

شکلِ‭ ‬خیال؛ مکالمه‌ی‭ ‬تصویر‭ ‬و‭ ‬تصوّر

یوریک‭ ‬کریم‌مسیحی

> بیشتر

نظر‭ ‬ـ ‭ ‬۳

درون‭ ‬یک‭ ‬شعر

روشنک کیقبادی

> بیشتر

پروژه

کتاب‭ ‬به‭ ‬مثابه‭ ‬بوم‭ ‬خام

علی‭ ‬بختیاری

> بیشتر

طراحی‭ ‬امروز

هنر‭ ‬غیرقابل‌چشم‌پوشیِ‭ ‬طراحی‭ ‬جلد‭ ‬کتاب

سارا اسنایت

> بیشتر

رو‌به‌رو‭ ‬ـ ‭ ‬۱

وعده‌های‭ ‬عمل‭ ‬نشده؛ روبه‌رو‭ ‬با‭ ‬جنیفر‭ ‬استرلینگ

مجید عباسی

> بیشتر

رو‌به‭ ‬رو‭ ‬ـ‭ ‬۲

ادبیات،‭ ‬اجرا‭ ‬و‭ ‬دیزاین؛‭ ‬روبه‌رو‭ ‬با‭ ‬وارن‭ ‬لهرر

استیون هلر

> بیشتر

مرجع‭ ‬ـ ‭ ‬۱

غنای‭ ‬بصری‭ ‬در‭ ‬آثار‭ ‬آپولینر

وانینا پینتر

> بیشتر

مرجع‭ ‬ـ ‭ ‬۲

کریستین‭ ‬خروکسین‭:‬ استاد‭ ‬طراحی‭ ‬مجموعه‭ ‬‭‬کتاب‭‌‬‌ها

یِنس مولر

> بیشتر

مرجع‭ ‬ـ ‭ ‬۳

در‭ ‬میان‭ ‬رشته‌های‭ ‬گوناگون‭:‬ ادبیات‭ ‬و‭ ‬طراحی‭ ‬گرافیک

آیشه‌گُل ‌ایزر

> بیشتر

آرشیو‭ ‬ـ ‭ ‬۱

کتابِ‭ ‬کتاب‌ها؛ سرنوشت‌‭‬ها‭ ‬و‭ ‬جنبه‭‬‌های‭ ‬مختلف‭ ‬آرت‭ ‬بوک

اُولگا سِوِرینا

> بیشتر

آرشیو‭ ‬ـ ‭ ‬۳

مشق‭ ‬روز؛ در‭ ‬فضیلت‭ ‬نگریستن

یوریک‭ ‬کریم‌مسیحی

> بیشتر

آرشیو‭ ‬ـ ‭ ‬۴

شعر‭ ‬بر‭ ‬باطله

آریا کسایی

> بیشتر

گوناگون

حروف «حقیقی‮»‬

بُرنا‭ ‬ایزدپناه

> بیشتر

گالری

خانه‌ام‭ ‬ابری‭ ‬است؛ طراحی‌های‭ ‬فرشید‭ ‬مثقالی‭ ‬برای‭ ‬شعرهای‭ ‬نیما‭ ‬یوشیج

علی‭ ‬بختیاری

> بیشتر