نشان، نشریه‌ی طراحی گرافیک ایران

عضو شبکه‌ی رسانه‌ای بین‌المللی دیزاین (آی .دی.ام.ان) ایکوگرادا

فارسی | English

نشان 33

بهار ۱۳۹۴

ویژه‌ی تایپ و تایپوگرافی

با مطالبی از رابرت اَپلتون، پگاه احمدی، پویا احمدی، اریک اِشپیکرمان، فیلیپ برتون، باوند بهپور، مجید عباسی، هیربد لطفیان  و بهزاد متبحری

تایپوگرافی، کارکرد یا شکل

مجید عباسی

نوشتن و خواندن بخش‌های جدایی‌ناپذیر زبان هستند. واژه‌ها به صورت شکل‌هایی از حروفِ به‌‌هم پیوسته در قالب شکل‌های متنوع، جلوِ چشمان ما قرار می‌گیرند و مفاهیم را بیان می‌کنند. ما چه حرف بزنیم، چه بخوانیم و چه بنویسیم، بدین معنی است که ارتباط برقرار می‌کنیم. بنابراین تایپوگرافی- که علاوه بر جنبه‌ی ادبی و نوشتاری دارای جنبه‌ی بصری‌اش نیز هست- ذاتاً به ارتباطات  مربوط می‌شود. اریک گیل در مقاله‌ی مشهور خود درباره‌ی تایپوگرافی می‌نویسد: «واژه‌ها نشانه‌هایی برای آواها هستند... حروف تصویر نیست و چیزی ارائه نمی‌کند. منظورمان از حروف به هیچ عنوان نوشتار تصویری و هیروگلیف نیست.»... > بیشتر

نظر

آیا معماران باید تایپ را درک کنند؟

اریک اشپیکرمان

تایپ، این نیمه‌خدای سیاه‌رنگ به زعم برخی معماران ابزاری اضافه بر سازمان و مازاد است و به باور آنها طراحان گرافیک نامعقول و غیرمنطقی هستند، اما رابطه‌ی میان معماری و طراحی گرافیک ریشه‌‌های عمیقی دارد. وقتی از مردم سؤال می‌شود به کدام حرفه بیش از همه احترام می‌گذارند، همیشه پزشکان به‌خصوص جراحان را در رأس فهرست خود قرار می‌دهند. ما در آلمان پزشکان را -نیمه‌خدایان سفیدپوش- خطاب می‌کنیم؛ برای اینکه وقتی مسأله‌ی مرگ و زندگی در میان است، معمولاً حرف آخر را می‌زنند. در این میان، خیلی از معمارها خود را خدای هر آنچه خداوند خلق نکرده است، می‌دانند... > بیشتر

طراحی معاصر ایرانی

جهان رضا عابدینی

باوند بهپور

1. کلمه، بی‌اعتماد و مردد به زیر پایش می‌نگرد و تن می‌زند که به روی کاغذ بیاید. روی کاغذ که می‌افتد مضطرب و سراسیمه به اطراف می‌دود و از گوشه‌ی کاغذ آویزان می‌شود و پایین می‌پرد. می‌ترسد. حق می‌دهم. تجربه‌اش را دارد. می‌داند عابدینی دل و روده‌‌اش را بیرون می‌کشد؛ مثل خورشت بارش می‌گذارد؛ معنایی را که دلخواهش است در او تزریق می‌‌کند، بر پایش طوقی می‌گذارد و دوباره در طبیعت رهایش می‌‌کند. بعد مسیر دویدن‌اش را روی کاغذ ثبت می‌‌کند. کلمه می‌داند که این‌بار سروکارش با نویسنده نیست که شکارش می‌کند، با کسی است که مثل مجرمی در سه‌کنج گیرش می‌اندازد، کتف‌‌اش را می‌بندد... > بیشتر

پروژه-1

اکنون هنگامه‌ی تغییر است! به بهانه‌ی طراحی دامون خان‌جان‌زاده برای فونت دیبا

هیربد لطفیان

دامون خان‌جان‌زاده از طراحانی است که در زمینه‌ی طراحی قلم شناخته شده است. او که در خواب هم رؤیای حروف می‌بیند، به سرخوشی آمدن دخترش دیبا، دیبایی ساخته ستودنی. قلم دیبا در حلقه‌ی قلم‌های نمایشی قرار می‌گیرد که کاربردهای ویژه و متفاوتی دارند. دامدن، منافع مادی فروش قلم دیبا را به کودکان مبتلا به سرطانِ تحت حمایت موسسه‌ی خیریه‌ی محک سپرد تا نیکی تازه رسیده‌اش را به نیکی سپاس گوید. اکنون دیبای نوپا به سرعت در حال رشد و بزرگ شدن است و میوه‌هایش یکی یکی از راه می‌رسند. گرفتار شدن در یک نگاه! طراحی درست ویترین یک فروشگاه، فرصتی است برای جذب رهگذران... > بیشتر

پروژه-2

نشان در میان ۱۰۰ مجله‌ی برگزیده‌ی ‪کلاسیک‬ طراحی گرافیک

پگاه احمدی

گرچه ما طراحان مجلات طراحی گرافیک را آنچنان که باید قدر نمی‌شناسیم، اما بسیاری از آنها در دوران خود محتوایی جلوتر از زمان ارائه داده‌اند. حتی اگر بسیاری از آنها در حال حاضر کاملاً مطابق عرف و قراردادی به نظر می‌رسند با وجود این در شکل‌دادن حرفه‌ی طراحی گرافیک نقشی کلیدی داشته‌اند. کتاب «۱۰۰ مجله‌ی ‪کلاسیک‬ طراحی گرافیک» مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از با نفوذترین مجلات مختص طراحی گرافیک، تبلیغات و تایپوگرافی است. در این گزیده‌ی جامع، استیون هلر و جیسون گادفری، یک قرن تاریخ طراحی چاپ را یادآوری و نمودار رشد طراحی گرافیک را از پیشه‌ای جانبی در کنار صنعت چاپ به حرفه‌ای خلاق و مستقل... > بیشتر

طراحی امروز

تایپ آینده: یک گرایش نشانه‌شناختی

پویا احمدی

زبان گفتاری و همچنین گونه‌ی نوشتاری آن در درجه‌ی اول یک سیستم ارتباطی است که به موجب آن احساسات (طبق نظریات افلاطون و متعاقباً روسو) یا افکار منطقی (در فلسفه‌ی کانت) منتقل می‌شوند. تایپ به عنوان گونه‌ی قابل تکثیر حروف، صرفاً مجموعه‌ای از نمادهای بصری است. بنابراین به حیطه‌ی نشانه‌شناسی تعلق دارد. هر چند قراردادهای جهانی آناتومی حروف را نهفته در اشکال بنیادی آنها فرض می‌کنند، با این حال این آناتومی در طول زمان دچار تغییرات متعددی شده است. «‪یونیورسال آلفابت» اثر یان شیکولد (با ساده‌سازی حروف به اشکال هندسی) تلاش این طراح را در جهت رسیدن به... > بیشتر

رو‌به‌رو‭

تکنولوژی آنقدر هم کارآمد نیست! / روبه‌رو با متیو کارتر

رابرت اَپلتون

شما در تایپوگرافی سابقه‌ی خانوادگی دارید، پدرتان، خانواده‌تان… من چنین سابقه‌‌ی خانوادگی در دیزاین ندارم. بله پدرم تایپوگرافر بود و متخصص تاریخ چاپِ تایپوگرافی و من با بسیاری از هم‌نسلان او در این حرفه آشنا شدم. خیلی جالب بود، پدرم کسی نبود که من و برادرم را تشویق کند تا حرفه‌‌ی او را دنبال کنیم. همیشه می‌گفت: «شما باید دنبال حرفه ی دیگری بروید آن‌وقت گفتگو سر میز شام جالب‌تر می‌شود.» همین‌طور که در حرفه‌تان به عنوان طراح پیش رفتید آیا توانستید از همه‌ی آن اطلاعات و پیشینه کمک بگیرید؟ هم بله و هم نه. اتفاقی که افتاد این بود که بلافاصله مدرسه را ترک کردم ـ دبیرستان را ـ  دانشگاه نرفتم... > بیشتر

مرجع

تأملی در یک نمایشگاه

فیلیپ برتون

نمایشگاه مروری بر آثار ولفگانگ واینگارت از ۶ می تا ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴ در موزه‌ی طراحی زوریخ برگزار شد. واینگارت به‌عنوان تایپوگرافر و معلم تایپوگرافی مدرسه‌ی دیزاین بازل در سوئیس از شهرت جهانی برخوردار است. این نمایشگاه توسط باربارا یونُد از کارکنان موزه و با نظر طراح برگزار شد. من بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵ در مدرسه‌ی دیزاین بازل به‌ عنوان دانشجوی کلاس طراحی گرافیک پیشرفته -که تحت تأثیر آرمین هافمن و امیل رودر در سال ۱۹۶۸ آغاز به‌کار کرده بود-مشغول تحصیل بودم. واینگارتت برای تدریس تایپوگرافی این کلاس انتخاب شده بود. از آن جایی‌ که کلاس طراحی تایپ در اختیار دانشجویان رشته‌ی حروفچینی بود... > بیشتر

آرشیو

مروری بر نمایشگاه‌های تایپوگرافی ایرانی

بهزاد متبحری

تایپوگرافی چیست؟ اکنون کمتر کسی به دنبال طرح یا یافتن پاسخ این پرسش است؛ تایپوگرافی وجود دارد، موجه و مشروع است و به مثابه رویکرد و روش در خلق آثار طراحی گرافیک به کار می‌رود. اما در زمستان ۸۱ این‌گونه نبود: «بوف کور»، اولین نمایشگاه تایپوگرافی ایرانی، در حالی در گالری سیحون برگزار می‌شد که در وضعیتی ناهمساز پوسترهای مبلغان و منقدانِ تایپوگرافی در کنار یکدیگر به نمایش درآمده بود و برگزار‌کننده‌ی آن، رنگ پنجم، در دیباچه‌ی کتاب نمایشگاه هم‌چون ناظری بیرونی و بی‌طرف می‌کوشید اشتیاق گناه‌آلود خود به آن را پنهان - یا کمتر آشکار - و دست‌آخر اعتراف کند «بوف کور بهانه‌ای است... > بیشتر

گوناگون

دست‌هایم بالاست، شلیک نکن! نگاهی به کارهای تایپوگرافیک اریک برندت

مجید عباسی

ده سال پیش در دانشگاه مشترک‌المنافع ویرجینیا در دوحه با جوانی بلندقد، خوش‌رو و بسیار اجتماعی روبه‌رو شدم که به‌تازگی به عنوان استادیار طراحی گرافیک در آنجا مشغول به کار شده بود؛ اریک برندت که هم‌اکنون استاد کالج هنر و دیزاین میناپولیس است بسیار سریع در جامعه‌ی بین‌المللی دیزاین به عنوان یک طراح تایپوگرافر شناخته شد، در سال ۲۰۱۲ به عضویت اتحادیه‌ی بین‌المللی طراحی گرافیک (ای.جی.آی) درآمد و در سال ۲۰۱۵ کرسی دپارتمان دیزاین را از آن خود می‌کند. دوران کودکی و نوجوانی را  به ‌همراه خانواده‌اش در نقاط مختلف دنیا از جمله کامرون، مالاوی، نیوهمشایر و سه شهر دیگر در آلمان گذراند... > بیشتر