نشان 26

کمبود قلم های مناسب فارسی، دغدغه و مشکل اغلب طراحان گرافیک ایرانی است. همه‌ی آن‌ها به قلم های جدید برای متن نیاز مبرم دارند. اما آیا این وظیفه بر‌گردن طراحان گرافیک است؟ چه عوامل و موانعی باعث به ثمر نرسیدن طراحی قلم‌های جدید می‌شود؟ چرا قلم‌هایی که طراحان غیر ایرانی طراحی کرده‌اند، موفق‌تر از نمونه‌های ایرانی بوده و با استقبال بیشتری روبه‌رو شده‌اند؟ آیا قوانین طراحی حروف لاتین بر حروف فارسی هم قابل انطباق است؟ آیا پیشینه‌ی خوشنویسی ما برای طراحی قلم‌هایی با هویت ویژه‌ی ایرانی کاربردی دارد؟ آیا برای طراحی حروف فارسی، دانش خوشنویسی و یا خوشنویس بودن لازم است؟ آیا طراحی... > بیشتر

چرا باید از نوشته در تصویر استفاده کنیم؟ آیا تصاویر بدون متن به اندازه‌ی کافی گویا نیستند؟ زمانی دوست عکاسی به من گفت وقتی نوشته‌ای به یک عکس اضافه می‌شود، آن را به یک «عکس بد» تبدیل می‌کند، چون تأثیر آن روی مخاطب بیش از اندازه آسان است. نوشته، برداشت و نتیجه‌گیری از تصویر را تغییر می‌دهد و اثرگذاری آن را ضعیف می‌کند، عکس باید بتواند با قدرت تصویرسازی‌اش همه‌ی داستان را بازگو کند. مدتی طول کشید تا مفهوم نظر او را درک کردم ولی از آن پس این مفهوم برای همیشه در ذهن من خانه کرد. همواره میان القای مفاهیم با کلمات و تصاویر ناسازگاری وجود داشته است، کلمات بطور ناگهانی... > بیشتر

فتح دنيای مغرب‌ زمين توسط طراحان گرافيک ايران، كه مرتضی مميز و شاگردان برجسته‌اش آن را به دقت طراحی و اجرا کرده بودند، در بهار سال 2001 به آرامی و با گشايش نمايشگاه پوسترهای تجربی طراحان گرافيک ايران در موزه‌ی هنرهای معاصر تهران آغاز شد. همان‌طور كه مميز در مقدمه‌ی كاتالوگ نمايشگاه توضيح داده بود، برگزاری اين نمايشگاه مسأله‌ی «بودن يا نبودن» بود، و نيز اگر بخواهيم با واژگان نظامی آن را توصيف كنيم، هم‌چون بررسی فهرست اسامی و حضور و غیاب سربازان پیش از آغاز حمله به دشمن بود. كاتالوگ مزبور حاوی يكی از کارهای مهدی سعیدی است كه در آن زمان بیست ساله بود. در اين اثر... > بیشتر

فارغ از آن‌که بخواهم قضاوتی درباره‌ی سیرت قلم «ویژه» داشته باشم، زایش چنین صورتی از قلم فارسی را نویدبخش می‌دانم. نویدبخش از آن منظر که اساساً در جامعه‌ی نمایشی مِحور هنرهای تجسمی معاصر ایران، یک هنرمند، در شرایطی آستین همت بالا زده که تضمین «دیده شدن» شخص او، در انتهای این مسیر اگر محال نباشد، لااقل بعید به نظر می‌رسد. در ساحت یک قدرناشناسی تاریخی، طراح قلم فارسی معمولاً همان‌قدر مورد بی‌مهری قرار گرفته است که خودِ قلم‌ فارسی. این درحالی است که سرچشمه‌ی بسیاری از جریان‌های روزِ طراحی‌ِگرافیک و آبشخور روزمره‌ی غالب هنرمندان فعال در این حوزه، همین قلم‌ها بوده‌... > بیشتر

پروژه‌های تايپوگرافی واسط را بنياد خط بعنوان وسيله‌ای برای ايجاد گفت‌وگوی فرهنگی از طريق پروژه‌های مشترک طراحی آغاز كرد. هدف اين پروژه‌ها تحقيق درباره‌ی جايگزين‌هايی برای فونت‌های عربی موجود در بازار و پيشنهاد راه‌حل‌های جديد طراحی از طريق موضوع‌های خاص بود. به تجربه ثابت شده كه اين پروژه‌ها برای طراحانی كه در آن‌ها مشاركت داشته‌اند بسيار الهام‌بخش بوده‌اند و طراحانی با تجربيات فرهنگی و حرفه‌ای متفاوت را گرد هم آورده‌اند تا برای آفرينش توليدات منسجم با نتايج بديع به همكاری تنگاتنگ بپردازند. اين پروژه‌ها‌ ـ صرفاً با استفاده از روش ارتباطی اصلی روزمره‌ی ما، يعنی كلمه‌ی مكتوب‌... > بیشتر

نان- فُرمت نام مشترک دو شريک طراح خوش ذوق و پرشور است كه در دو نقطه‌ی جهان، نروژ و ايالات متحده، استقرار دارند. اين دو مدير، جان فرس و كيل اِكهورن، بيش از ده سال است كه با يكديگر كار می‌كنند. عجيب نيست كه هر دوی آن‌ها در خانواده‌هايی هنری بزرگ شده‌اند. پدر جان مجسمه‌ساز و مبل‌ساز بود و پدر كيل طراح معمار. از سال 2001، جان و كيل موفق شده‌اند بطور مداوم آثاری تازه خلق کرده و همواره به دنبال الهامات و شيوه‌های گوناگون توليد محصولات طراحی باشند. عنوان نان- فُرمت ريشه در مقاله‌ای دارد از اِميگره، مجله‌ی مشهور امريكايی كه اكنون ديگر چاپ نمی‌شود. اين شماره‌ی خاص از زوال آتی فرمت دی‌وی‌دی... > بیشتر

پورتو، دومین شهر بزرگ پرتغال، یکی از قدیمی‌ترین شهرهای اروپایی است. این شهر در شمال این کشور و در جوار اقیانوس اطلس واقع شده و رودخانه‌ی دورو آن را به دو نیم تقسیم می‌کند. جلوه‌های هنر و معماری نئوکلاسیک و رومانتیک قرون نوزدهم و بیستم، پورتو را به یکی از جذاب ترین چشم اندازهای شهری تبدیل کرده، در عین حال این شهر از هنر و معماری نوین نیز بی نصیب نمانده است. لیزا رامالهو و آرتورو رِبِلو استودیوی طراحی «آر2» را در همین شهر بنیاد گذاشتند. شهری که نماد مجاورت دنیای معاصر و دو قرن گذشته است. پس بسیار بجا بود که این زوج طراح، مدیریت برگزاری گردهمایی طراحی گرافیک معاصر... > بیشتر

جرارد اونگر، متولد آرنهیم هلند، در سال 1942 است. او در سال‌های 1963 تا 1967 در زمینه‌ی طراحی گرافیک، تایپوگرافی و طراحی تایپ در آکادمی گریت ریتولد آمستردام تحصیل کرده است. اونگر در حال حاضر بعنوان استاد مهمان در دانشگاه ریدینگ بریتانیا، در دپارتمان تایپوگرافی و ارتباط گرافیکی درس می‌دهد. او پیش از این تا ژانویه‌ی 2007 در آکادمی گریت ریتولد آمستردام تدریس می‌کرد. از سپتامبر 2006 او استاد تایپوگرافی در دانشگاه لیدن است. اونگر از سال 1975 تا به حال بعنوان طراح گرافیک آزاد مشغول به کار بوده و آثار مختلفی چون تمبر، سکه، مجله، روزنامه، کتاب، نشانه، هویت سازمانی، گزارش سالانه و تایپ فیس‌های... > بیشتر

هرب لوبالين قانون‌شكن بود. قانون حروف چاپی را می‌شكست. اين كار تا مدتی راه و روش او بود. لوبالين بی‌ترديد انسجام فرم حروف را رعايت می‌كرد، ولی پی برده بود كه طراحی حروف چاپی فراتر از يك‌دست بودن است. حروف چاپی، مانند همه چيز در دهه‌ی 1960، آماده‌ی گسترش بود، از صفحه‌ی كاغذ به فرهنگ مردمی. لوبالين تابوها و اصول كهنه‌ی طراحی حروف چاپی را با قانون‌شكنی ويران كرد و به حروف چاپی شخصيت بخشيد. مانند گروه‌های راک‌-اند-رولِ آن دوران، پيچ صدای حروف را بالا برد و آن‌ها را به سخن گفتن‌ـ و گاهی آواز خواندن‌ـ واداشت. تصورش سخت است كه طراحی گرافيك بدون قانون‌شكنی لوبالين... > بیشتر

در سال 1933 كه يان شيكهولد (1902ـ 1974) وارد سوئيس شد، سخن‌گوی اصلی تايپوگرافی نو بشمار می‌رفت و در اين حوزه چهره‌ای پيشگام بود. او پيش از آن صفحه‌آرايی نامتقارن، تايپوگرافی حروف بدون پایه، و روش‌های تايپوگرافيکِ ساختارگرا را در مقاله‌اش با عنوان «تايپوگرافی مقدماتی» (1925) و در نخستين كتابش «تايپوگرافی نو»(1928) شرح داده بود. شيكهولد و همسرش اديت در اوايل سال 1933، كمی پس از آن‌كه نازی‌ها به قدرت رسيدند، در مونيخ دستگير شدند. نازی‌ها شيكهولد را به بهانه‌ی حفظ جانش بازداشت كردند و او را به دليل گرايشات به ‌اصطلاح كمونيستیِ نوشته‌هايش و ارتباطش با انجمن آموزشی اتحاديه... > بیشتر

تایپ همواره عنصری ایستا و ابزاری برای انتقال مفاهیم تلقی شده و شکل ظاهری آن منحصراً متأثر از نگرش طراح حروف و حروفچین‏ بوده است؛ چرخه ای مشخص بین نویسنده، طراح و مخاطب. با ظهور ابزار الکترونیک این چرخه تا حدودی شکسته شد. اکنون نیاز لحظه‌ای مخاطب نیز تأثیری مستقیم بر این چرخه دارد (برای مثال ابزار الکترونیک هوشمند). اما حتی این قابلیت‌ها در مقایسه با تحولاتی که در حیطه‌ی تصویر انجام شده بسیار محدود به نظر می‌رسند. گرایش سازمان یافته‌ی کارل گرشنر جهت طراحی یک سیستم جامع که قادر به تولید کردن محدوده‌ی وسیعی از راه حل‌های طراحی توسط دستورالعمل‌های رایانه‌ای است... > بیشتر

در یکی از عصرهای گرم تیرماه 1386 و در خلال برگزاری نهمین بینال طراحی گرافیک، موزه‌ی هنرهای معاصر تهران شاهد بحث‌و جدل دو گروه از طراحان گرافیک ایران بود. همه‌ی آن‌هایی که آن‌روز شانس نشستن روی یکی از صندلی‌های سینماتِک را داشتند بیاد می‌آورند چطور میزگردی که قرار بود درباره‌ی بررسی تایپوگرافی تشکیل شود، تبدیل به میدان رویارویی موافقان و مخالفان این مبحث شد. آن منازعه‌ی بی‌سابقه، اوج اختلاف گروهی از طراحان گرافیک پیشکسوت در مقابل نمایندگانی از طراحان جوانتر بود. گرچه تایپوگرافی، نقطه‌ی ثقل آن گفت‌وگو را تشکیل می‌داد، اما در واقع بهانه‌ای بود برای بیان مخالفت‌های بزرگتری با دیدگاه... > بیشتر