نشان، نشریه‌ی طراحی گرافیک ایران

عضو شبکه‌ی رسانه‌ای بین‌المللی دیزاین (آی .دی.ام.ان) ایکوگرادا

فارسی | English

نشان ۴۲

زمستان ۱۳۹۶

ویژه‌ی دیزاین و فرهنگ

با مطالبی از میرکو ایلیچ، علی بختیاری، امیر بربیچ، وانینا پینتر، سارا جمشیدی، مهدی حق‌شناس، ابراهیم حقیقی، دامون خان‌جانزاده، اُولگا سورینا، مجید عباسی، هیربد لطفیان، فرشید مثقالی، علیرضا مصطفی‌زاده، امیلی وربا فیشر، استیون هِلر، سپیده هنرمند

دیزاین، فرهنگ و ما

فرشید مثقالی

نخستين كسی كه فرهنگ را از تعريف كلاسيک آن خارج كرد و مترادف با تمدن به كار گرفت، ادوارد بارنت تايلور، مردم‌شناس انگليسی بود كه در سال 1871 ميلادی فرهنگ را به‌عنوان مجموعه‌ای كامل، شامل دانش، عقايد، هنر، اخلاق، قانون، آداب و رسوم و توانايی‌هايی كه بشر به عنوان عضوی از جامعه آنها را اخذ می‌كند، معنا كرد. فرهنگ با روش‌ها و راهکارهای کلی سروکار دارد، اما دیزاین، به عملی ‌کردن این راهکارها در زندگی روزمره می‌پردازد. ... > بیشتر

طراحی معاصر ایرانی

مديريت هيجان در سال‌هاى جوانى: مرورى­ بر کارهای محمدرضا عبدالعلى

دامون خان‌جانزاده

شاید نتوانیم براى حركت شتابان و رو به جلوِ يک نسل مشخص از طراحان، شكلی كلى و مسلّم فرض کنیم، اما به‌­طور حدودی می­‌توان گفت طى دو دهه‌ى اخير با ورود طراحان جوان، نوعى هيجان ـ برگرفته از زمينه‌ى اجتماعى، سياسى و فرهنگى ـ به کارها و در نتيجه به حرفه­‌­ى طراحى گرافيک وارد شد؛ شاید نه خود طراحان جوان قادر به تشريح اين پديده‌ى نوظهور براى سفارش‌دهندگان‌ خود بودند و نه سفارش‌دهندگان فهم درستى از اين رفتار هيجانى داشتند.... > بیشتر

پروژه ـ 1

این تایپ است که انتخاب می‌کند

هیربد لطفیان

در سال‌های اخیر، عده­‌ی کمی از طراحان که تعدادشان به‌‏سختی به انگشتان دو دست می‌رسد، پیگیری می‌کنند تا به حرفه‌ای شکل دهند که نمی­‌توان پیشینه‌ی معاصر مدونی در کسب‌وکار برای آن یافت؛ کسانی که اکثرشان متولدین دهه‏‌ی شصت هستند و به‌جد می‌کوشند هویتی برای خود و نقش‌شان در فضای دیزاین امروز ایران بیابند؛ نسلی که به‌­دلیل تحولات گوناگون جامعه‌ی اطراف‌، همیشه باید به­‌تنهایی پاسخ پرسش‌هایشان را بیابند. امید امامیان و رضا بختیاری‌­فرد که متعلق به اواخر این نسل هستند، در شش سال گذشته، مراحل آموزش، سعی و خطا و پیدا کردن راه‌حل‌های نو در طراحی تایپ را پیموده‌­اند و مجموعه حروفی برای کارکردهای گوناگون تولید کرده‌­اند.... > بیشتر

پروژه ـ ۲

وقتی فرهنگ روی می‌دهد

علیرضا مصطفی‌زاده ابراهیمی

دیر‌­زمانی است که فرهنگ به‌مثابه‌ خون جاری در شریان‌های هر جامعه‌ای، دغدغه‌ی بزرگ طراحان گرافیک نیز به­‌شمار می‌آید. برای کشوری مثل ایران که بخش بزرگی از فرهنگ آن را سنت تشکیل می‌دهد و انعکاس تاریخ و گذشته در آینه‌ی فرهنگ جامعه، بسیار پُر نور است، بدون شک طراحان گرافیک نیز در پی هر رویکرد فرهنگی برای انجام یک سفارش، عاقبت سر از کوچه پس‌کوچه‌های تاریخ در­‌می‌آورند.... > بیشتر

طراحی امروز

پروژه‌ی «شهر سِلفی» لِو مانُویچ

امیلی‭ ‬وربا‭ ‬فیشر

حتی اگر کسی تمایل نداشته باشد که تصاویر سِلفی (یا به‌­طور کلی فرهنگ سِلفی) خود را به‌­اشتراک بگذارد، به این معنی نیست که نمی‌تواند مسحور تأثیری شود که سِلفی‌ها در سراسر دنیا روی فرهنگ بصری ما دارند. بسترهایی مانند اینستاگرام و فیسبوک این امکان را فراهم کرده‌ است که الگوهای سبک ساختِ تصویر در قالب مجموعه‌داده‌‌های بزرگ، تجزیه‌و‌تحلیل شود. پرسش اولیه‌ی پروژه این بوده است که آیا سبک‌ها مانند آتشی افسارگسیخته گسترش می‌یابند یا تفاوت‌هایی بارز میان فرهنگ‌ها وجود دارد؟... > بیشتر

مرجع ـ ۱

تأثیر کارهای تادانوری یوکو در اروپا

میرکو ایلیچ

زاگرب در کرواسی فعلی که قبلاً بخشی از یوگسلاوی کمونیست بود، شهری است که در آن بزرگ شدم . این شهر حدود یک میلیون شهروند و تنها یک کتابفروشی خارجی داشت. این کتابفروشی بخش‌های مخصوص به هنر و دیزاین داشت. قبل از اینکه آن‌قدر بزرگ شوم که بتوانم به دور اروپا سفر کنم، آن کتابفروشی برای من پنجره‌ای بود به دنیای هنر. ساعت‌ها در آن کتابفروشی، در میان کتاب‌ها وقت می‌گذراندم؛ تا‌حدی به این دلیل که قیمت کتاب‌های خارجی بسیار گران بود؛ پنج تا ده برابر گران‌تر از کتاب‌های داخلی. این همان جایی بود که در آن سن حساس، با طراحی گرافیک ژاپنی ارتباط برقرار کردم؛... > بیشتر

مرجع ـ ۲

روزگار یک مدرنیست: نگاهی به کارهای برتون کرامر

مجید عباسی

«مدرنیسم از نگاه کرامر، گرایشی همگون است که آمیزه‌­ایست از چیرگی جسورانه‌ی امریکایی و ساختارمندی سبک سوییسی.»-مدرنیست‌ها: طراحی گرافیک نیمه قرن بیستم در امریکا، استیون هِلر و گِرگ دِنافِر. سال گذشته کانادایی‌ها یکصدوپنجاهمین سالگرد شکل‌گیری کشورشان را جشن گرفتند؛ سرزمینی که با سعی و تلاش مهاجرینی از فرهنگ‌های گوناگون شکل گرفت. دومین کشور بزرگ جهان با مساحتی نزدیک به ده میلیون کیلومتر مربع و با جمعیتی بیش از سی‌­‌و­شش میلیون نفر که متشکل است از مردم بومی و مهاجرینی از اروپا، آسیا، افریقا و امریکای لاتین. فرهنگ کانادایی ترکیبی از فرهنگ‌های گوناگون است؛ به‌‌طوری‌‌که این «چندگانگی‌فرهنگی» به هویت بنیادین جامعه تبدیل شده است. ... > بیشتر

آرشیو ـ ۱

ولادیمیر مایاکوفسکی؛ پیش‌قراول عصر نو

اُولگا سِوِرینا

احتمالاً ولادیمیر مایاکوفسکی یکی از برجسته‌ترین، نوآورترین و تأثیرگذارترین افراد در کل جنبش آوانگارد روسیه باید باشد. او در ۱۹ جولای سال ۱۸۹۳ در روستای بگدات در حومه‌ی کوتائیسی در گرجستان متولد شد. در هفت‌سالگی، ولودیا ـ کوتاه‌شده‌ی ولادیمیر ـ در مدرسه‌ی شبانه‌روزی کوتائیسی پذیرفته شد، اما تنها چهار سال بعد، وقتی تمام خانواده به مسکو نقل مکان کردند، مایاکوفسکی که دانش‌آموزی با‌‌استعداد بود مجبور به رها کردن تحصیل و مدرسه شد.... > بیشتر

آرشیو ـ ۲

نگهداری و فعال‌سازی طراحی گرافیک در مؤسسات فرانسوی

وانینا پینتر

در اواخر قرن ۱۹، زمانی که اهالی پاریس لذت تماشای پوسترهای رنگارنگ روی دیوارهای شهرشان را کشف کرده بودند، اکتاو اوزان، نویسنده و ژورنالیست قرن نوزدهم، پدیده‏‌ی اجتماعی آفیشومانی را معرفی کرد. پوسترها یا آفیش‌ها (به‌زبان فرانسوی) از ابتدای پیدایش همواره مورد توجه بوده‌اند و به‌سرعت، توجه مجموعه‌داران را به خود جلب کرده‌اند. در سال ۲۰۱۷ تعداد بیشماری از چکیده‌ی پایان‌نامه‌های مدرسه‌ی هنرهای زیبا که برای گرفتن دیپلم ارائه شد، اسناد مکتوبی بود که به بررسی مفهوم مجموعه (کلکسیون) می‌پرداخت. تحقیقات این افراد نگرانی‌های موجود و آتی را در مورد بهبود، نگهداری و جمع‌آوری این‌گونه آثار منعکس می‏‌کرد. ... > بیشتر

گوناگون ـ ۱

صحرا؛ برندینگ یک اردوگاه پناهجویی

امیر بربیچ

چراغ‌های ورزشگاه، زمین را روشن می‌کنند. پرچمی، نماد صلیب سرخ را روی یک میله‌ی بلند در میانه‌ی اردوگاه برافراشته است. کمیسر عالی سازمان ملل متحد در حوزه‌ی پناهندگان (یو.ان.اچ.سی.آر)، سه خانواده‌ی پناهجوی بوسنیایی را در چادرها اسکان داده است و در گوشه‌ای، یک استودیوی طراحی کوچک و موقت قرار دارد. آنجا بود که پدرم، عصمت بربیچ، برنامه‌ی هویت بصری را برای اردوگاه پناهندگی‌مان طراحی کرد. اشکال گرافیکی هرمی در نشانه‌ی او، بیانگر چادرهای مخروطی‌شکل محل سکونت‌مان بود؛ مکانی واقع در نی‌بی‌هوود بروبی، روستایی درون جزیره‌ی فین، در دانمارک.... > بیشتر

گوناگون ـ ۲

طنز و بذله‌گویی، موضوعی برای خنده نیست! درباره‌ی طراحی گرافیک بریتانیایی

سارا جمشیدی

یکی از راه­‌های ساده و تأثیرگذار برقراری ارتباط و انتقال موضوع، طنز و بذله­‌گویی است. این خصلت در میان مردم تمام جوامع، کمابیش دیده می­‌شود که با ایجاد ارتباط میان موضوعات به­‌ظاهر نامرتبط، جذابیتی به سخنان خود می­‌دهند. میزان این شوخ‌طبعی به‌­تناسب ویژگی­‌های فرهنگی جوامع گوناگون، متغیر است. یکی از جوامعی که مردم آن از این ویژگی برخوردارند، بریتانیایی‌­ها هستند. می­‌توان گفت شوخ­‌طبعی یکی از مهم­‌ترین خصوصیات فرهنگ بریتانیایی‌­هاست، اما طنز منحصر­به‌­فرد این فرهنگ از بسیاری جهات با دیگر کشورها متفاوت است.... > بیشتر

یادبود

ایوان چرمایف؛ خاطره‌ای از طراح مدرنیست خوش‌ذوق

استیون هلر

باوجود اینکه نامش شبیه نام مهاجران یا نام‌های اشرافی ـ روسی است، ایوان چرمایِف نه اشراف‌زاده بود و نه مهاجر (با اینکه در لندن متولد شده بود)، اما به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران شرکت طراحی چرمایف و گایزمار همراه با تام گایزمار در سال ۱۹۵۷ بود كه در میان طبقه‌ی خواص و سرشناسان طراحی در نیویورک، به‌عنوان جوهره‌ی طراحی مدرن شناخته می‌شود. استودیوهای زیادی متأثر از مکتب مدرنیست ـ باوهاوس در نیویورک وجود دارد؛ با وجود این، استودیوی چرمایف و گایزمار مدت‌های مدیدی است که به‌سبب اثرگذاری فوق‌العاده‌اش بر چهره‌ی شهر به‌واسطه‌ی نشانه‌ها، نمادهای نصب‌شده، نمایشگاه‌ها و پوسترها شناخته‌ شده است.... > بیشتر

در یک نگاه ـ ۱

طراحی گرافیک و زبان‌های اقوام در ایران

مهدی حق‌شناس

ایران، کشوری چندفرهنگی با اقوام گوناگون است و تنوع زبانی یکی از ویژگی‌های آن محسوب می‌شود. حضور گسترده‌ی این زبان‌ها در آثار طراحی گرافیک معاصر، نتیجه‌ی توجه و اهتمام به این مهم در سال‌های اخیر بوده است. جستار حاضر در قالب سه بخش اصلی، مقدمه‌ای بر این بحث فراهم می‌آورد. بخش اول، درباره‌ی این حضور به‌منزله‌ی پدیده‌ای تازه صحبت می‌کند. بخش دوم، درک از موضوع را بسط می‌دهد و بخش سوم، ابعاد کنونی این‌گونه از طراحی را به‌بحث می‌گذارد.... > بیشتر

در یک نگاه ـ 2

فرهنگ عامه و طراحی گرافیک

علی‭ ‬بختیاری

«فرهنگ شامل امور متداول است.» - ریموند ویلیامز واژه‌ی فرهنگ در ترمینولوژی عمومی زبان فارسی همواره بار مثبت فرهیختگی را بر دوش می‌کشد و با اینکه علوم انسان‌شناسی و مطالعات فرهنگی، سعی در پیشبرد مرزهای معنای فرهنگ، در برداشت عمومی آن داشته‌اند، این سنگینی همچنان بر دوش این واژه سوار است. طبیعتاً با این پارادایم، قسمت‌هایی از طراحی گرافیک و دیزاین که با جنبه‌های فاخر و اموری چون هنر، موسیقی، سینما و تئاتر درگیر بوده است، دیزاین فرهنگی تلقی شده‌است، اما نکته‌ای که نمی‌توان از آن غافل بود مساله‌ی تأثیر دیزاینِ پاپ و پُرتولید، بر فرهنگ است. ... > بیشتر