نشان، نشریه‌ی طراحی گرافیک ایران

عضو شبکه‌ی رسانه‌ای بین‌المللی دیزاین (آی .دی.ام.ان) ایکوگرادا

فارسی | English

نشان 27

بهار ۱۳۹۱

ویژه‌نامه‌ی طراحی گرافیک محیطی

با مطالبی از علی افسرپور، پگاه احمدی، پویا احمدی، رودی باوئر، بهروز حریری، ایمان راد، علی رشیدی، اُولگا سورینا، کامبیز شافعی، ستاره شمعدانی، مجید عباسی، مجید کاشانی، فرشید مثقالی و ینس مولر

طراحی، گرافیک و محیط

مجید عباسی

«من هرگز ساختمانی را طراحی نمی‌کنم، قبل از اینکه مکان آن را بررسی نکرده و با مردمی که قرار است از آن استفاده کند، صحبت نکنم.» ـ فرانک لُوید رایت ـ انسان و ارتباط او با محیط و فضای طراحی شده ـ هم به‌شکل فردی و هم به‌شکل اجتماعی ـ تعیین‌کننده‌ترین عنصرِ طراحی برای محیط پیرامون است. طراحان و معماران لزوماً درگیر تأثیرات رفتار انسانی در محیطی هستند که مردم در آن زندگی و کار می‌کنند. این بدان معنی است که طراحی ارتباط مستقیم با انسان و عملکرد او دارد و کاربردی بودن آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به‌وسیله‌ی طراحی سؤالی جواب داده می‌شود یا حل مسئله‌ای آسان می‌گردد. این تأثیراتِ رفتاری... > بیشتر

نظر

همگون‌سازی بصری و زبانی

رودی باور

در مرحله‌ی تراژیکی از تاریخ به‌سر می‌بریم، در مرحله‌ای که شاهد از بین رفتن سریع تعداد قابل توجهی از زبان‌ها، ویژگی‌های فرهنگی و ابزار مکتوب کردن تفکریم. نمادها و نظام‌های بازنمایی فرهنگ‌های کهن در حال ناپدید شدن‌اند و به‌طور خلاصه غنای نشانه‌شناسی مورد تهدید است. چنین هراسی در دوران ما که دوران شکوفایی تصویدی است-حداقل از لحاظ کمی- شاید تعجب‌برانگیز باشد. در حین گردآوری دایرة‌المعارفی از نشانه‌های صلح در طول چند سال متوجه شدم که نمادهای کهن از جمله در تمدن‌های غنی‌یی همچون تمدن فرهنگ‌های اقلبت و کشورهای کوچک‌تر به مراتب جدی‌تر است. برای مثال، نمادها و نشانه‌هایی... > بیشتر

طراح معاصر ایرانی

بدان سو که بود از تهمتن نشان

علی افسرپور

تهمتن امینیان بيشتر بعنوان يک طراح گرافیک تجاری شناخته شده است. حال اين كه او مهمترين جوايز خود را به جهت خلق آثار فرهنگی‌اش كسب كرده. از جمله جایزه‌ی ویژه‌ی ایکوگرادا كه براى اولين بار در ايران، توسط او براى پوستر "و دنياى ما هنوز پابرجاست" در هشتمین نمایشگاه دوسالانه‌ی جهانی پوستر تهران دريافت شد و همچنين جايزه‌ی بزرگ مرتضى مميز در نهمین دوسالانه‌ی طراحی گرافیک معاصر ایران. كه البته به دليل آن‌كه اين جايزه از آن پس به شخص ديگرى اهدا نشد، همچنان در انحصار اوست. از جمله فعالیت‌های فرهنگی دیگر او می‌توان به تشکیل گروه همرکاب به همراه پدرام حربی و برگزاری نمایشگاه پوسترِ پوستر اشاره کرد... > بیشتر

پروژه ـ 1

درک دوباره‌ی فضاهای شهری دستخوش تغيير

پگاه احمدی

تصاوير فضای شهری که در ذهن بيننده شکل می‌گيرد ناپايدار و در روند تغيير شکل هستند. هنگامی که فردی از ميان يک فضا عبور می‌کند، در هر لحظه تصاوير ذهنی جديدی پديدار می‌شوند در حالی که بقيه آنها در حال محوشدن هستند. بر اين مبنا فضای شهری فقط يک فرم فيزيکی يا سازه‌ی مصنوعی نيست. بلکه فرآیند حياتی ادغام تصاوير بيشمار است تا بتواند در برهه‌ی کوتاهی از زمان به تصوير جامعی از فضا دست يابد. روند ادراک فضا از تمايز بی‌وقفه ميان هستی‌يافتن يک تصوير و از ميان رفتن تصاوير ديگر در ذهن نشأت می‌گيرد. فقط در ميان اين دو رويداد است که تصوير ذهنی فضا پديدار می‌شود. پس تصوير فضا در خود آن ذخيره... > بیشتر

پروژه ـ 2

قطار ویژه‌ی رویال

ایمان‌ راد

نمی‌توان درباره‌ی طراحی گرافیک هویت سازمانی قطار ویژه‌ی رویال صحبت کرد، بدون آن‌که از موضع صنفی از به سرانجام رسیدن سفارشی با این سر و شکل و در این حجم هیجان زده نشد. یک چنین پروژه‌ی هویت سازمانی با این گستردگی و البته به سرانجام رسیدن و اجرای تقریباً بی‌نقص آن، در ایران بسیار نادر و نشان‌دهنده‌ی آگاهی و البته همکاری کم‌نظیری از سوی سفارش‌دهنده و طراح است. تا آن‌جا که به نشریه‌ی تخصصی طراحی گرافیک مربوط است باید نقش طراح گرافیک را فارغ از کیفیت طراحی، از منظر صنفی ستود. طراح پروژه می‌گوید: «سفارش از یک نشانه‌نوشته شروع شد و می‌شد به همین‌جا ختم شود... > بیشتر

طراحی امروز ـ 1

دارک مترز؛ به کهکشان ما خوش آمدید

کامبیز شافعی

دارک مترز نام استودیوی طراحی لاس اندرسون و رون بریک هانسن در کُپنهاگ دانمارک است. این دو نفر حدود ۱۰ سال است که با یکدیگر همکاری می‌کنند. دارک مترز در زمینه‌های مختلفی از ارتباط بصری ـ‌ از طراحی جلد سی‌دی تا ویدیو‌پروجکشن، فیلم، ویدیو کلیپ و حتی طراحی صحنه ـ فعال است. این استودیو هدف اصلی خود از انجام این پروژه‌های مختلف را غافلگیر‌کردن خود و مخاطبانش می‌داند. در میان فهرست مشتریان این استودیو نام‌هایی چون بی.ام.و مینی، ام.تی.وی اروپا، سونی دانمارک، تلویزیون ملی دانمارک، هفته‌ی مد کُپنهاگ، موسسه‌ی ایدز دانمارک، آکادمی موسیقی دانمارک و فرودگاه کُپنهاگ بچشم می‌خورد... > بیشتر

طراحی امروز ـ 2

فضا، فرم، محتوا؛ استودیوی «پروژه‌ی پروژه‌ها»

بهروز حریری

«پروژه‌ی پروژه‌ها» نام یکی‌ از پیشروترین استودیو‌های طراحی واقع در شهر نیویورک است. طراحان این استودیو در عین جوانی کارنامه‌ی درخشانی از جوایز معتبر دارند و اکثر سفارشات آنها از موزه‌ها، مؤسسات هنری، معماران و مؤسسات آموزشی است. اعضای «پروژه‌ی پروژه‌ها» علاوه بر آثار بصری‌شان با کلمات و نوشتن نیز میانه‌ی خوبی‌ دارند. راب جیامپیترو که از سال ۲۰۱۰ به این گروه ملحق شده به تنهایی‌ به اندازه‌ی چندین منتقد حرفه‌ای در وب‌سایت شخصی‌اش در باره‌ی موضوعات مختلف مرتبط با طراحی مطلب منتشر کرده است. از اعضای استودیو خواستیم تا به سؤالات ما در باره‌ی چهار پروژه که در آنها فضا و... > بیشتر

روبه‌رو

محصول فضا؛ گفت‌و‌گوی مجید عباسی با اپریل گریمن

مجید عباسی

نام اپریل گریمن را در فهرست سخنرانان کنفرانس دیزاین دوحه در سال ۲۰۰۴ قبل از اینکه به قطر سفر کنم، دیده بودم. فقط با چند اثر وی از طریق کتاب مشهور «سبک‌های گرافیک: از ویکتورین تا دیجیتال» آشنا بودم. به همین دلیل درصدد برآمدم که کارهایش را ببینم و به دنیای کاملاً متفاوتی از آنچه که تا آن موقع درباره‌ی طراحی گرافیک جهان می‌دانستم، پی ببرم. برای ارائه‌ی کارهایش در مجله‌ی نشان از وی دعوت کردم و پس از هشت سال، امروز موفق شدم! اپریل گریمن را بدون تردید باید تأثیرگذارترین طراح گرافیک پُست‌مدرن ِعصر دیجیتال دانست. او متولد ۱۹۴۸ نیویورک و دانش آموخته‌ی انستیتوی هنر کانزاس است. گریمن... > بیشتر

مرجع

ایده‌های بصری برونو ک. وایز

یِنس مولر

برونو ک. وایز (۲۰۱۱ ـ ۱۹۲۲) متعلق به نسلی از طراحان آلمان است، که پس از جنگ جهانی دوم به اصطلاح هنر تبلیغات را کنار گذاشت و فعالیت حرفه‌ای خود را با کارهای بنیادینی که ما امروز آن را با نام طراحی گرافیک می‌شناسیم، شروع کرد. درک اولیه‌ی او از طراحی تحت تأثیر آموزگارش او.اچ. دبلیو. هدنک یکی از پیشتازان طراحی برند دهه‌های بیست و سی میلادی شکل گرفت. طراحی‌هایش برای شرکت‌های دخانیات و شرکت تولیدکننده‌ی جوهر پلیکان نمونه‌های بارز یک طراحی کلاسیک بود که با مدرنیسم هم‌سویی داشت. وایز فرصت تحصیل در سمینارهای هدنک ـ که در آکادمی هنرهای زیبای برلین بین سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۹ برگزار... > بیشتر

آرشیو

آلكساندر رودچنكو: «آينده يگانه هدف ماست»

اُلگا سورینا

آلكساندر رودچنكو يكی از بانفوذترين چهره‌های ساخت‌گرايی اتحاد شوروی است. او در سال ۱۸۹۱، در آستانه‌ی انقلاب روسيه، در سن‌پترزبورگ به دنيا آمد. كودكی رودچنكو در فقر و تنگدستی گذشت‌. پدرش سازنده‌ی تيرک و ستون و مادرش يک رختشوی معمولی بود. یازده ساله بود كه با خانواده‌اش به قازان نقل مكان كرد. آلكساندر بعدها، به احترام پدرش كه آرزو داشت پسرش شغل آبرومندی داشته باشد، به تحصيل پرداخت تا تكنيسين دندانپزشكی شود، ولی تنها كاری كه واقعاً دوست داشت نقاشی بود. دربیست سالگی، به دنبال رؤياهای كودكی، كارش را در حوزه‌ی پزشكی رها كرد و به نقاشی پرداخت. هم‌زمان وارد دانشكده‌ی هنر قازان شد و... > بیشتر

گوناگون

محدوده ای بین رنگ، صدا و فضا

پویا احمدی

آگاهی از جهان پیرامون محصول دریافت نشانه‌های گوناگون و تأثیر آن‌ها بر حواس ما است. حال آن‌که حواس انسان تنها قادر به تشخیص طیف مشخصی از داده‌هاست. لب[آو] یا «لابراتوار معماری و شهرسازی» یک مجموعه ی هنری‌ ـ پژوهشی است که عواملی از قبیل درک تکنولوژی در عصر ارتباطات و دسترسی به اطلاعات فراحسی را مورد پژوهش قرار می‌دهد. بعبارتی دیگر دغدغه‌ی اصلی این مجموعه استفاده از تکنولوژی روز بعنوان امتداد دهنده‌ی سیستم حسی انسان جهت دسترس‌ پذیرکردن اطلاعات در محیط شهری است. لب[آو] در سال ۱۹۹۷ در شهر بروکسل (بلژیک) بنیانگذاری شد. این استودیو عموماً خالق آثار تعاملی... > بیشتر

در یک نگاه ـ 1

چرا سرو نقره‌ای

فرشید مثقالی

سرو نقره‌ای شاخه‌‌ی طبیعی انجمن صنفی طراحان گرافیک است. یک انجمن صنفی اگر بناست نمایشگاهی برگزار کند، طبیعتاً اول به سراغ نمایش آثار اعضای خود می‌رود. سرو نقره‌ای در فضایی شکل گرفت که نمایشگاه گرافیک فقط به معنی نمایشگاه پوستر بود و فضای طراحی گرافیک ما چیزی جز نمایشگاه پوستر که معمولاً جولانگاه آخرین شگردهای نمایشی است را نمی‌شناخت. نگاه منفی به نمایشگاه شدو نقره‌ای، حاصل داشتن معیارهای از پیش تعیین شده از لحاظ سطح بینال‌ها چه در ایران و چه در خارج است و ربطی به یک نمایشگاه صنفی ندارد. متاسفانه سطح نه چندان درخشان آثار طراحی گرافیک داخلی باعث شده که... > بیشتر

در یک نگاه ـ 2

سرو نقره‌ای؛ دو روح در یک بدن

علی رشیدی

دومین نمایشگاه سرو نقره‌ای بعنوان مهمترین رویداد سالانه‌ی انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، در پاییز ۱۳۹۰ برگزار شد. برگزاری این نمایشگاهِ نو‌پا، علی‌رغم دستاوردهای خود، کمبودهایی جدی نیز در بطن خود داشت که آسیب‌شناسی آن‌ها به هرچه بهتر برگزارشدن و استمرار چنین نمایشگاه‌هایی در آینده کمک خواهد کرد و عدم توجه به این مسائل، توان انجمن صنفی را برای پاسخگویی به حاشیه‌ها هدر داده و تضادهای درونی اعضاء را گسترش خواهد داد. عدم استقبال بخش وسیعی از اعضای انجمن صنفی، بخصوص طراحان مطرح و با سابقه، در نمایشگاه سرو نقره‌ای ۹۰ (طبق گزارش دبیر نمایشگاه فقط ۲۵ درصد از اعضا در این... > بیشتر

در یک نگاه ـ 3

برشاخِ آن سروِ سایه فِکن…

مجید کاشانی

انجمن طراحان گرافیک ایران به گواهی عملکرد سالیان؛ شاید موفق‌ترین نمونه‌ی یک تشکیلات صنفی‌هنری در ایران باشد. منهای اختلاف‌نظرهای معمولی که طبیعت هر تجمع است، تنشی که بر سر برگزاری دهمین دوسالانه‌ی طراحی گرافیک ایران بوجود آمد شاید بزرگترین حاشیه‌ی انجمن تا امروز بشمار آید. در جریان آخرین دوسالانه، حمایت دولتی بدل به دخالت شد تا آنجا که انجمن از میان دو گزینه‌ی حفظ «استقلال» یا «برگزاری این رویداد»، اولی را برگزید و از مشارکت پا پس کشید. «سرو نقره‌ای» در چنین فضایی بود که سر برآورد. همه‌ی تجربه‌هایی که در قالب برگزاری نُه دوسالانه‌‌ی طراحی گرافیک بدست آمده بود، در پای این... > بیشتر