نشان، نشریه‌ی طراحی گرافیک ایران

عضو شبکه‌ی رسانه‌ای بین‌المللی دیزاین (آی .دی.ام.ان) ایکوگرادا

فارسی | English

نشان 37

آرشیو ـ ۱

زنان طراح: گذر شهاب‌ها

علی‭ ‬بختیاری

این‭ ‬مقاله‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬ماهیت‭ ‬آرشیوی‭ ‬و‭ ‬ثبت‌‭ ‬ناشدگی‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬قطعات‭ ‬تاریخی‭ ‬مرتبط‭ ‬با‭ ‬آن،‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬آینده‭ ‬مورد‭ ‬بازبینی‭ ‬و‭ ‬تکمیل‭ ‬قرار‭ ‬گیرد‭.‬
تاریخ‭ ‬دیزاین‭ ‬در‭ ‬قرن‭ ‬شمسی‭ ‬حاضر،‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬شکل‌گیری‭ ‬حرفه‌ای‭ ‬صنعتی‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬عنوان،‭ ‬توسط‭ ‬نقاشانی‭ ‬مستعد‭ ‬که‭ ‬توانایی‭ ‬ایجاد‭ ‬فضا‌ها‭ ‬و‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬تکنیک‌های‭ ‬مختلف‭ ‬را‭ ‬داشتند،‭ ‬تحت‭ ‬عنوان‭ ‬نقاشی‭ ‬تبلیغاتی‭ ‬شکل‭ ‬گرفت‭. ‬این‭ ‬فضا‭ ‬در‭ ‬زمان‭ ‬شکل‌گیری‭ (‬دهه‌های‭ ‬اول‭ ‬و‭ ‬دوم‭ ‬قرن‭ ‬۱۳۰۰)‬،‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬شرایط‭ ‬اجتماعی‭ ‬و‭ ‬فرهنگی‭ ‬ایران،‭ ‬فضایی‭ ‬به‭ ‬شدت‭ ‬مردانه‭ ‬بود‭. ‬سوای‭ ‬بسیاری‭ ‬خوشنویس،‭ ‬تابلوساز‭ ‬و‭ ‬کتاب‌آرا‭ ‬که‭ ‬نامی‭ ‬از‭ ‬آنها‭ ‬باقی‭ ‬نمانده،‭ ‬می‌توان‭ ‬از‭ ‬برادران‭ ‬سروری‭ ‬و‭ ‬فردریک‭ ‬تالبرگ‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬اولین‭ ‬‮«‬دیزاینر»های‭ ‬حرفه‌ای‭ ‬ایران‭ ‬نام‭ ‬برد‭.‬
در‭ ‬دهه‌ی‭ ‬۱۳۴۰،‭ ‬با‭ ‬افزایش‭ ‬میزان‭ ‬شهرنشینی،‭ ‬رشد‭ ‬نسبی‭ ‬طبقه‌ی‭ ‬متوسط‭ ‬و‭ ‬افزایش‭ ‬سطح‭ ‬تحصیلات‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬ظهور‭ ‬فناوری‌های‭ ‬تازه‭ ‬در‭ ‬زمینه‌ی‭ ‬چاپ‭ ‬و‭ ‬سینما‭ ‬و‭ ‬تلویزیون،‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬تکنسین‌ها‭ ‬و‭ ‬طراحان‭ ‬رو‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬گذاشت‭. ‬تاسیس‭ ‬سازمان‌هایی‭ ‬چون‭ ‬رادیو‭ ‬و‭ ‬تلویزیون‭ ‬ملی‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬سازمان‌های‭ ‬وابسته‌اش‭ ‬مانند‭ ‬سازمان‭ ‬جشن‭ ‬هنر‭ ‬شیراز،‭ ‬مجله‌ی‭ ‬تماشا،‭ ‬جشن‭ ‬طوس‭ ‬و‭ ...‬،‭ ‬کانون‭ ‬پرورش‭ ‬فکری‭ ‬کودکان‭ ‬و‭ ‬نوجوانان،‭ ‬بنگاه‌های‭ ‬انتشاراتی‭ ‬فعال‭ ‬مانند‭ ‬امیرکبیر‭ ‬و‭ ‬فرانکلین،‭ ‬همگی‭ ‬فرصت‭ ‬حرفه‌ای‭ ‬مناسبی‭ ‬برای‭ ‬طراحان‭ ‬ایجاد‭ ‬کردند‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬دوره‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬نسل‭ ‬تازه‌ای‭ ‬از‭ ‬زنان‭ ‬طراح‭ ‬روبرو‭ ‬هستیم‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬فضای‭ ‬جدی‭ ‬و‭ ‬حرفه‌ای‭ ‬وارد‭ ‬می‌شوند‭ ‬اما‭ ‬هیچ‭ ‬یک‭ ‬از‭ ‬ایشان‭ ‬و‭ ‬همچنین‭ ‬زنان‭ ‬طراح‭ ‬نسل‌های‭ ‬بعدتر‭ ‬نیز،‭ ‬بر‭ ‬خلاف‭ ‬زنان‭ ‬نقاش‭ ‬یا‭ ‬مجسمه‌ساز،‭ ‬بدنه‌ی‭ ‬کاری‭ ‬منسجم‭ ‬و‭ ‬مستحکمی‭ ‬از‭ ‬خود‭ ‬باقی‭ ‬نگذاشتند؛‭ ‬در‭ ‬نیمه‌راه‭ ‬فعالیت‭ ‬حرفه‌ای،‭ ‬کارشان‭ ‬را‭ ‬رها‭ ‬کردند،‭ ‬در‭ ‬جایگاه‌های‭ ‬میانی‭ ‬و‭ ‬اجرای‭ ‬مراحل‭ ‬طراحی‭ ‬مانند‭ ‬صفحه‌آرایی‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬بیتوین‭ ‬باقی‭ ‬ماندند‭ ‬یا‭ ‬به‭ ‬رشته‌های‭ ‬دیگر‭ ‬هنرهای‭ ‬پلاستیک‭ ‬روی‭ ‬آوردند‭.‬ بیشتر >

علی‭ ‬بختیاری

کیوريتور و محقق ­هنر مدرن و معاصر، برگزارکننده‌­ی نمایشگاه‌های گوناگون و مؤلف كتاب‌هاى مختلفی با موضوع هنر و طراحی گرافيک است؛ کتاب‌هایی چون «کارنامه، فرهنگ دیداری کودکان ایران»، «فريدون آوِ طراح» و «مجموعه آثار على‌اكبر صادقى». پروژه‌ی «اِى بى بوكنس» (اولين پروژه‌ی خاورميانه‌اى توليد كتاب دستى هنرمندان) را نيز در سال ٢٠١١ پايه‌گذارى كرد و با هنرمندانى مانند فريده لاشايى، پرويز تناولى، پروانه اعتمادى، على­‌اكبر صادقى و فرشید مثقالی همكارى كرده است. alibakhtiari85@gmail.com

زنان و دیزاین

مجید عباسی

> بیشتر

نظر

زنان و دیزاین: چه چیزی عوض شده؟

امیلی‭ ‬وربا‭ ‬فیشر

> بیشتر

طراحی معاصر ایرانی ـ ۱

وقتی پای یک زن در میان است! درباره‌ی پریسا تشکری و فعالیت‌هایش

مجید کاشانی

> بیشتر

طراحی معاصر ایرانی ـ ۲

با چمدانى پر از دیزاین؛ نگاهی به کارهای میترا شاهسوند

علیرضا مصطفی‌زاده

> بیشتر

طراحی امروز

مقاله‏‌ای درباره‏‌ی آنته لنز

وانینا پینتر

> بیشتر

روبه‌رو

ساختِ اطلس: روبه‌رو با آستريد اِستاورو

مجید عباسی

> بیشتر

مرجع ـ ۱

تایپوگرافی تجربی: نگاهی به آثار رُزماری تیسی

کریستف بیگنِنس 

> بیشتر

مرجع ـ 2

لوسیل تنازاس: یک خانه به‌دوش فرهنگی

علی رشیدی

> بیشتر

آرشیو ـ ۲

به‌خاطرِ دلشیفتگی به حروف؛ کرول والر و کلوپ طراحان تایپ

پویا احمدی

> بیشتر

گوناگون

جایگاه پیرایه: جنگل تایپوگرافی مرین بنچیز

روشنک کیقبادی

> بیشتر