نشان 29

کتاب‌آرایی و هنرهای وابسته به آن در طول مدتی بیش از هزار سال ـ از قرن سوم هجری به بعد ـ از هنرهای فاخر و درخشان ایرانیان بوده است. پیش‌تر از آن هم ـ به نشانی بعضی از متون قدیمی ـ کتاب‌های مصوری از عصر ساسانیان تا قرون اولیه‌ی اسلامی همچنان وجود داشته و دیده شده است. در حقیقت، نمونه‌های اصیل هنر نقاشی ایرانی را باید در کتاب‌های خطی مصوری جستجو کرد که به فراوانی و به‌صورتی گسترده، از قرن هشتم هجری سفارش داده شدند و نگارگری ایرانی به یمن همین نسخه‌های نفیس، مجال و جایگاه بروز اصلی‌اش را پیدا کرد و در اوج زیبایی و خلاقیت خود ـ از قرن هشتم تا یازدهم هجری ـ عالی‌ترین... > بیشتر

در کتاب «ماشین زمان»، اچ. جی. ولز پیش‌بینی کرده بود که در قرن بیست‌و‌یکم حلقه‌های شنیداری جایگزین کتاب خواهند شد؛ در کتاب «فارنهایت 451» نوشته‌ی ری بردبری مأموران فوق‌مدرن آتش‌نشانی برای فرونشاندن دانش و آگاهی، کتاب‌ها را می‌سوزاندند و در مجموعه‌ی تلویزیونی «پیشتازان فضا، نسل بعدی» کارکنان سفینه‌ی اینترپرایز در قرن بیست‌و‌چهارم ساکن مکانی هستند که کتاب در آن یادگار عهد عتیق است. در تخیل، آینده‌ی کتاب تاریک و مبهم به‌نظر می‌رسد. به طور مشخص از زمانی‌ که گوتنبرگ حروف چاپی قابل‌جابجایی را معرفی کرد، چاپ همانا تغییرپذیر و ناپایدار بوده است. کتاب از دوران نسخه‌های... > بیشتر

مجید عباسی به‌دلایل فراوان یک طراح گرافیک تمام عیار است. طرز تفکر و شیوه‌ی کارهای گرافیک او، روش‌مند‌ است. نقطه‌ی شروع و پایان هر کارش حساب شده است و مانند یک نقشه‌ی راه آن را از پیش برای خودش ترسیم کرده است. همان‌گونه که در سفرها، یک نقشه‌خوان و راه‌بلد کامل است و می‌توان با اطمینان پشت سرش حرکت کرد تا به مقصد رسید.  مجید وقت‌شناس است. اگر قرار است کاری را در زمانی مشخص تحویل دهد، تأخیر ندارد. از این رو سفارش‌دهنده به او اعتماد دارد و می‌تواند روی قول و تعهدش حساب کند. این نکته در جامعه‌ای که بدقولی جزو عادات ثانویه‌ی آن شده، امتیازی بزرگ و کمیاب محسوب می‌شود... > بیشتر

بررسی کیفیت فعالیت طراحان حوزه‌ی طراحی کتاب بدون در نظر گرفتن شرایط پیرامونی آن عملی ناممکن است. حوزه‌ی نشر در طول چند سال اخیر به‌دلیل مشکلات اقتصادی و فرهنگی، دوران سختی را پشت سر گذاشته است. تورم فزاینده و غیرقابل پیش‌بینیِ هزینه‌های نشر از یک سو و بی‌توجهی روزافزون مردم به مقوله‌ی کتاب‌خوانی از دیگر سو، موجبات رکود صنعت نشر و رخوتِ نویسندگان، مترجمان، محققان و البته طراحان گرافیکِ فعال در این زمینه را فراهم آورده است. هم ازاین‌رو بود که برای بررسی فعالیت‌های طراحان گرافیک در طول دو ـ سه سال گذشته هر چه بیشتر جُستم کمتر یافتم. در این سال‌ها انگار مغناطیس... > بیشتر

تاب رسانه‌ای است با طبیعت سه‌بعدی و متقارن. عطف کتاب محور این تقارن است. اگر عنصر زمان (مدت زمان لازم برای مطالعه‌‌ی یک کتاب) را به ماهیت فیزیکی این رسانه اضافه کنیم، نتیجه‌ی حاصل چیزی نیست جز عنصری پیچیده که طراحی آن نیازمند مهارت و دانش گسترده در حیطه‌ی تایپوگرافی (کلان و خرد)، صفحه‌آرایی، ترکیب‌بندی و درک بصری است. بنابراین می‌توان این محصول خاص (کتاب) را مجموعه‌ای از اطلاعات پیچیده و بغرنج دانست که طراح با در نظرگرفتن معیارهای اشاره شده در جهت تولید تصویر ذهنی ایده‌آل خود با آنها دست و پنجه نرم می‌کند. طراحی کتاب در سوییس عمری طولانی دارد... > بیشتر

جایگزین‌شدن بخشی از وظیفه‌ی کتاب‌های هنر با وب‌سایت‌ها این سؤال را مطرح می‌کند که چگونه می‌توان کتاب‌های هنر را به شکلی متفاوت از قبل طراحی و تولید کرد. شاید پیش از این نشر کتاب با تیراژ کم به سختی جدی گرفته می‌شد و بیشتر به‌عنوان پروژه‌های دانشجویی غیرحرفه‌ای به آن نگاه می‌کردند. اما امروز این نوع از تولید کتاب راهی برای هنرمندان و طراحان جوان است تا بتوانند به دور از نگرانی در مورد فروش کتاب‌های شان در بازار کتاب، ایده‌های خود را برای گروه کوچکی از مخاطبان خاص مطرح کنند. این‌گونه کتاب‌ها که غالباً تیراژی در حدود یک‌صد نسخه دارد، به صورت مستقل و با هزینه‌ای نسبتاً کم تولید و پخش می‌شود... > بیشتر

مدت‌ها بود که حضور نویسنده‌ای معتبر هم‌چون ریک پوینر را در مجله‌ی نشان لحظه‌شماری می‌کردم. هر چند که معرفی مبسوط کتاب «یان فان تورن: انتقاد عملی» در شماره‌های قبلی مجله صورت گرفته بود، ولی همکاری جدی ایشان با نشان با مقاله‌ی او به نام «سلطه‌ی طراحی گرافیک» در شماره‌ی 28 آغاز شد. اولین ملاقات رو در روی من با ریک پوینر هفت سال پیش و در کنفرانس دیزاین دوحه، در قطر بود که پس از پایان سخنرانی من در ارتباط با «اصالت و طراحی گرافیک امروز در ایران» ابراز داشت که از مشاهده این طیف وسیع از آثار طراحان ایرانی و طعم متفاوت آنان شگفت‌زده شده است. در سال 2007 پیشنهاد دعوت ایشان جهت... > بیشتر

در جهان طراحی کتاب، آثار طراح گرافیک هلندی‪،‬ ایرما بووم آثاری برجسته محسوب می‌شوند. هر کدام از کتاب‌های او به خودی خود اثری است مستقل و شگفت‌آور. طراح گرافیک موفق می‌شود تا هم زمان دو احساس را با هم در مخاطب برانگیزد. نوشتن مقاله درباره‌ی آثار ایرما بووم ممکن نیست، چون مخاطب بدون در دست گرفتن کتاب و احساس وزن، لمس‌کردن، ورق‌زدن و خواندن آن نمی‌تواند تصوری از آن بدست آورد. بعضی از این کتاب‌ها دیگر وجود ندارند و بقیه کمیاب‌اند و هنگام نمایش در پشت شیشه‌ها محافظت می‌شوند. بنابراین باید از هر موقعیتی در هر کتابخانه‌ای برای درک ارزش آن‌ها بهره گرفت... > بیشتر

ظهور انتشارات الکترونیک همانند ابداع چاپگرها در چند صد سال گذشته، تعریف ما را از کتاب و نقش آن در جامعه به چالش می‌کشد. در یک تعریف ساده می‌توان کتاب را یک شئ با قابلیت دربرگیری، نمایش و به اشتراک گذاشتن اطلاعات و ایده‌ها در قالب مجموعه‌ای از کلمات و تصاویر دانست. نوآوری‌های اخیر در حیطه‌ی کتاب‌های دیجیتال امکان کاوش و تعامل با همان عناصر به همراه گونه‌های دیگری از محتویات نظیر گرافیک و ویدیو را در قالب یک تجربه‌ی چند‌حسی به ارمغان می‌آورند. با محدود‌کردن غلبه‌ی الگوهای مصرف اطلاعات چاپی توسط فنون دیجیتال، اهمیت شناخت تفاوت‌های ریشه‌ای بین این دو رسانه و معیارهای... > بیشتر

رج بیتی هنرمند کتاب‌ساز و صحاف کانادایی در تورنتو زندگی می‌کند. او کارهای خود را در سراسر کانادا و در کشورهایی چون ایتالیا، فرانسه، ژاپن، کره، مکزیک و ایالات‌متحده به نمایش گذاشته است. بیتی در کارگاه‌های آموزشی بسیاری تدریس کرده و به آموزش طراحی کتاب در دانشگاه یورک و هنر کتاب در دانشگاه اوکد مشغول است. شور و شوق وی در کلاس‌هایش به دیگران نیز سرایت می‌کند. هنگامی که روند صحافی را ماهرانه تشریح می‌کند همه محو سخنان او می‌شوند. او شما را قدم به قدم از مرحله‌ای به مرحله‌ی دیگر،  پیش می‌برد. بیتی در ابتدا مطالعات خود را به‌عنوان نقاش و عکاس آغاز کرد. او پس از فارغ‌التحصیلی با مدرک... > بیشتر